नेपाल, प्रकृतिको अनुपम वरदान र सांस्कृतिक विविधताको संगम, विश्वभरका पर्यटकहरूका लागि अत्यन्त आकर्षक गन्तव्य हो। भौगोलिक दृष्टिले सानो भए पनि, नेपालले विभिन्न भौगोलिक, सांस्कृतिक, र पर्यावरणीय पक्षहरूलाई एकै ठाउँमा समेटेर अद्वितीय पहिचान बनाएको छ। यहाँका हिमशृङ्खलाहरू, हरिया पहाडहरू, प्राचीन मठमन्दिरहरू, र जीवित परम्पराहरूले नेपाललाई अरू देशभन्दा फरक बनाएको छ। नेपाललाई चिनाउने मुख्य पहिचानमध्ये हिमालय र सगरमाथा (एभरेस्ट) सबैभन्दा अगाडि आउँछ। सगरमाथा मात्र नभई अन्नपूर्ण, मनास्लु, र कञ्चनजङ्घाजस्ता हिमशृङ्खलाहरू पनि पर्वतारोही र ट्रेकिङप्रेमीहरूका लागि आकर्षण हुन्। हिमालका काखमा अवस्थित गुरुङ, शेर्पा, तामाङ, र थकाली जस्ता समुदायहरूको परम्परागत जीवनशैली र संस्कृति पनि पर्यटकहरूलाई निकै लोभ्याउँछ। पर्यटनले नेपाली अर्थतन्त्रमा ठूलो योगदान पुर्याएको छ। यो विदेशी मुद्रा आम्दानीको प्रमुख स्रोत हो र लाखौँ नेपालीहरूका लागि प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रोजगारीको माध्यम हो। साहसिक पर्यटन, ग्रामीण पर्यटन, र सांस्कृतिक पर्यटन जस्ता क्षेत्रहरूमा पर्यटकहरूको रुचि बढ्दै गएको छ। पोखराको फेवातालमा डुङ्गा सयर गर्ने होस् वा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा गैँडाको अवलोकन गर्ने, पर्यटकहरूलाई प्राकृतिक र सांस्कृतिक दुबै अनुभव मिल्छ। तर, यो क्षेत्रसँगै चुनौतीहरू पनि छन्। जलवायु परिवर्तनले हिमालहरूको हिउँ पग्लिने दर बढाएको छ, जसले पर्यावरणीय सन्तुलनलाई खलल पुर्याएको छ। त्यस्तै, पर्यटन पूर्वाधारको विकासमा अझै पनि धेरै काम गर्न बाँकी छ। ग्रामीण क्षेत्रका पर्यटकीय स्थलहरूमा सहज पहुँच नभएकाले सम्भावना हुँदाहुँदै पनि पर्यटक पुग्न सकिरहेका छैनन्। यसो त, नेपालले दिगो पर्यटनको अवधारणालाई अगाडि बढाउन थालेको छ। स्थानीय समुदायहरूसँग सहकार्य गर्दै पर्यावरण जोगाउने र आर्थिक लाभ सिर्जना गर्ने नीति कार्यान्वयन गर्नुपर्ने आवश्यकता छ। नेपालको पर्यटनले केवल देशभित्रको समृद्धि मात्र होइन, अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा शान्ति, करुणा, र प्राकृतिक सौन्दर्यको सन्देश प्रवाह गर्न सक्छ।
